15 sierpnia / PONIEDZIAŁEK / 16.00–18.00 / Kinoteatr Zdrowie ul.Główna 36
Józef Robakowski – „Dźwięki obrazu ruchomego” (projekcje wideo)
Józef Robakowski
Seans audiuwizualny
pt. Dźwięki ruchomego obrazu
Od 1970 roku zaczęło powszechnie funkcjonować pojęcie KINO ROZSZERZONE. Wielu eksperymentujących twórców podjęło poszukiwania nowych figur stylistycznych dotyczących dźwięku w filmie. Kino artystyczne wniosło wiele ryzykownych rozwiązań.
Przygotowany zestaw filmów i prac wideo ma zilustrować kilkanaście takich rozwiązań. Realizatorzy ruchomego obrazu odkryli kino materiałowe. Okazało się, że sam “materiał” ma swój potęcjał energetyczny. Dzięki skomplikowanym operacjom przy użyciu komputera świat często utajonego dźwięku ujawnił swoją tajemnicę. Pojawił się też dźwięk organiczny ściśle sprzężony z dźwiękim mechanicznym. Rozwiązania
kontrapunktowe okazały się aż zbyt popularne. Przestrzeń pozakadrowa stała się ważnym elementem w poszukiwaniu nowego języka multimedialnego. Artyści kina świadomie cofnęli się do epoki klasycznego kina fabularnego. Stało się ono elementem wielu poszukiwań o charakterze materiałowym. Szumy materiału ujawniły fantastyczną nową ekspresję. W polskim kinie artystycznym niesłychanie wiele oryginalnych rozwiązań zaproponowali realizatorzy łódzkiego Warsztatu Formy Filmowej, te eksperymenty pokażemy. Ważne, że starannie przygotowane istotne propozycje ze zbiorów Galerii Wymiany znajdą po raz pierwszy swoje miejsce na poważnym spotkaniu fascynatów swery jak to nazywał sprytnie Stefan Themerson OKA I UCHA.
Oto artyści dźwięków ruchomego obrazu:
Andrzej Markowski, Eugeniusz Rudnik, Barbara Konopka, Leszek Knaflewski, Edyta Kumor, Zdzisław Piernik, Agnieszka Konarska, Wojciech Chyła, Marek Chołoniewski, Krzysztof Knittel, Wojciech Bruszewski, Michał Brzeziński, Józef Robakowski…
Józef Robakowski
Artysta, historyk sztuki, autor filmów, cykli fotograficznych, zapisów video, rysunków, instalacji, obiektów, projektów konceptualnych oraz inicjator wystawy i akcji artystycznych. Kurator i właściciel Galerii Wymiany.Urodził się 20 lutego 1939 roku w Poznaniu. Mieszka i pracuje w Łodzi.
Studiował historię sztuki na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz na Wydziale Operatorskim Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej (PWSFTviT) w Łodzi. W Toruniu zakładał grupy artystyczne: Oko (1960), Zero-61 (1961-1969), Krąg (1965-1967) oraz należał do Studenckiego Twórczego Klubu Filmowego „Pętla” (1960-1966). W Łodzi współorganizował Warsztat Formy Filmowej (od 1970) oraz Telewizyjną Grupę Twórczą STACJA „Ł” (1991-1992). Jest profesorem Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi.
„Kuźnia” – ostatnia wystawa grupy ZERO-61, nz. Józef Robakowski, fot. Andrzej Różycki, dzięki uprzejmości CSW Toruń
Józef Robakowski podczas wystawy „Kuźnia” – ostatniego pokazu grupy ZERO-61, fot. Andrzej Różycki, dzięki uprzejmości CSW Toruń
Za integralną część sztuki Józefa Robakowskiego uznać należy wypowiedzi i autokomentarze artysty, jak również liczne teksty o charakterze programów czy manifestów, np. „Jeszcze raz o ‚czysty film’ ” (1971), „Video Art – szansa podejścia rzeczywistości” (1976), „Manipuluję!” (1988). Robakowski od lat sześćdziesiątych pozostaje też aktywnym animatorem życia kulturalnego, jako autor szeregu ważnych inicjatyw (m.in. Galerii Wymiany), organizator i kurator wystaw, pomysłodawca i redaktor wydawnictw (np. „Nieme kino”, „Pst!”).
Swój pierwszy film eksperymentalny Józef Robakowski nakręcił w 1962 roku – był to zmontowany ze ścinków z filmów dokumentalnych z czasów Holocaustu film „6,000,000”. Początek jego twórczości to jednak przede wszystkim działalność fotograficzna, także w ramach fotograficznej grupy Zero-61 (należeli do niej: Czesław Kuchta, Jerzy Wardak, Andrzej Różycki, Antoni Mikołajczyk, Wojciech Bruszewski i in.). Zdaniem Robakowskiego grupa odwoływała się
„do tradycji metaforycznych rozwiązań montażowych znanych z międzywojennego malarstwa, fotografii i kina awangardowego”.
„Kuźnia” – ostatnia wystawa grupy ZERO-61 [galeria]
W tym czasie obok różnorodnych eksperymentów fotograficznych (np. „Foto-malarstwo”, 1958-1967; fotografie wykorzystujące podwójną ekspozycję komponowane na zasadzie odbicia lustrzanego), Robakowski tworzył fotoobiekty, np. „Durszlak” (1960) – zdjęcie durszlaka przybite gwoździem do deski. Jednym z najważniejszych wystąpień grupy Zero-61 była zaaranżowana prywatnie wystawa w opuszczonej kuźni w 1969 roku, gdzie zamiast fotografii widz napotkał „obiekty do sfotografowania”. W latach 1965-1967 Robakowski działał także w Grupie Krąg skupiającej plastyków, filmowców, poetów, rzeźbiarzy i fotografików.
„Te wystawy – wspominał artysta – miały charakter zdarzeń parateatralnych z różnymi akcjami, ‚grepsami’, które przeradzały wystąpienia wystawowe w spektakl. (…) Byłem najbliższy postaci symulowanej, która w rzeczywistości nie istniała, a nazywała się Józef Korbiela.”
Warsztat Formy Filmowej
Wystawa w kuźni odbywała się w momencie, gdy Robakowski studiował już w Łodzi. Tam w 1970 roku powstał Warsztat Formy Filmowej, pierwotnie w ramach struktury Koła Naukowego studentów Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej, czynny do około 1977 roku. Działania Warsztatu, skupione na analizie języka mediów (fotografii, filmu, wideo), czerpały z tradycji konstruktywizmu oraz nurtu konceptualnego w dążeniu do oczyszczenia filmu z „elementów obcych” (anegdoty, form literackich, narracji), uproszczenia języka filmu i zagęszczenia informacji. Analityczna postawa artysty w tym czasie przejawiała się także w zainteresowaniu uwarunkowaniami ludzkiej percepcji wobec aparatu fotograficznego i kamery filmowej, pytaniu o te narzędzia jako przedłużenia psychicznych i fizjologicznych funkcji organizmu człowieka. W tym okresie, od 1974 roku, Robakowski zaczął też używać nowego medium – wideo.
Porzucenie narracyjnych form filmowych często szło w parze z odrzuceniem funkcji przedstawieniowej jako takiej. Za jeden z najbardziej radykalnych wystąpień przeciwko narracyjności i iluzyjności tradycyjnego przekazu filmowego uznawany jest bezkamerowy film „Test II” (1971), powstały w wyniku perforacji ciemnej taśmy filmowej, dzięki czemu podczas projekcji widz był „atakowany” strumieniem silnego światła projektora, co jednocześnie ewokowało zjawisko powidoku. Podczas festiwalu w Knokke-Heist w Belgii (1971) Robakowski wzmacniał ten efekt przez odbijanie światła projektora w stronę publiczności za pomocą lustra („Test I”). Rola światła była także istotna w wielu późniejszych realizacjach artysty, takich jak „1, 2, 3, 4…” (1992) czy zrealizowanym we współpracy z Wiesławem Michalakem, według partytury kompozytora Paula Sharitsa, a do muzyki Fryderyka Chopina film „Uwaga: Światło!” (2004).
W manifeście z 1971 roku „Jeszcze raz o ‚czysty film’ ” artysta pisał:
„Obecnie przedmiotem mojej pracy jest eliminowanie z filmu elementów charakterystycznych dla wypowiedzi literackiej. Zdaję sobie sprawę z tego, że taka koncepcja krępuje swobodę działania, stawia sztuczne bariery oraz prowadzi na peryferie gatunku. Jednak wierzę, a właściwie jestem przekonany, że przez różnego rodzaju badania, próby, propozycje, uda mi się uwolnić film z balastu nawyków przyjętych z literatury, bezkrytycznie akceptowanych prawie powszechnie zarówno przez twórców filmowych, jak i odbiorców.”
W ramach Warsztatu Formy Filmowej zadano więc pytanie: czy istnieje język właściwy medium filmowemu. Pierwszą pracą powstałą w ramach Warsztatu był „Rynek” Józefa Robakowskiego (1970), film animowany złożony z wykonywanych co pięć sekund zdjęć Czerwonego Rynku w Łodzi, w ciągu jednego dnia od 7 rano do 4 po południu. W filmie ten czas został skondensowany do pięciu minut. Ważnym elementem twórczości Robakowskiego w ramach Warsztatu stały się również doświadczenia z obrazem i dźwiękiem – odrębną ścieżką dźwiękową, asynchronicznością dźwięku i obrazu lub ich wzajemną relacją. Badał ją artysta m.in. w filmie „Próba II” (1971) zestawiając intensywny kolor czerwony z klasyczną muzyką organową. W filmie „Prostokąt dynamiczny” (1971) Robakowski kształtował ręcznie prostokąt do muzyki Eugeniusza Rudnika. Problem relacji obrazu i dźwięku powracał w twórczości artysty wielokrotnie, m.in. w filmach „Videopieśni” (1992) oraz „Videocałuski” (1992).
Galeria Wymiany
Od 1978 roku Józef Robakowski prowadzi prywatną galerię sztuki aktualnej pod nazwą Galeria Wymiany (Exchange Gallery), na którą składają się druki ulotne, filmy, zapisy wideo, obiekty, fotografie, książki, afisze, dokumentacje oraz różnego rodzaju wydawnictwa, zarówno własne, jak i podarowane przez przyjaciół – artystów. Ideą Galerii jest „wymiana myśli artystycznej, powodowanie fermentu i wskrzeszanie twórczych inicjatyw”. W 1987 roku artysta sfotografował się (a właściwie swą klatkę piersiową) z obiektami wchodzącymi w skład kolekcji, tworząc cykl „Fetysze”. Z inicjatywy Galerii Wymiany doszło też do szeregu ważnych wydarzeń artystycznych – wystaw, spotkań artystów, wydawnictw, zwłaszcza w latach osiemdziesiątych. Działając w ramach Kultury Zrzuty Robakowski organizował m.in. przeglądy kina niezależnego Nieme Kino na łódzkim Strychu (1983-1985) oraz Międzynarodowy Festiwal Video-Art-Clip (1987-1989). W 1989 roku w Łodzi z inicjatywy artysty odbył się cykl codziennych wydarzeń i prezentacji Lochy Manhattanu, czyli sztuka nowych mediów.
Od lat siedemdziesiątych ważną rolę w twórczości Robakowskiego odgrywa jego koncepcja sztuki jako pola transmisji energetycznych. Stąd skupia się on w wielu pracach, stanowiących często zapisy biologiczno-mechaniczne, na takich zagadnieniach jak witalność czy energia płynąca z kontaktu z narzędziem. Filmy często stanowią bowiem efekt zderzenia mechanicznej kamery oraz ludzkiego ciała, spotkania człowieka i medium. „Chcę Wam wszystkim powiedzieć, że sztuka jest energią” – mówi Robakowski wyskakując z wody w swym „Manifeście energetycznym” (2003), jakby parafrazując (i powołując się na) koncepcję Andrzeja Pawłowskiego, który twierdził, że sztuka to „pole energetyczne”. Już w 1977 roku artysta pisał:
„Od wielu lat podejmuję badania nad relacją mojego organizmu psycho-fizycznego do urządzeń, którymi dokonuję mechaniczne zapisy (kamera filmowa, aparat fotograficzny, kamera TV, magnetofon). Efektem tych badań jest przekonanie o kapitalnym znaczeniu wynalazków technicznych, gdyż umożliwiają one przeniesienie moich stanów psychiczno-fizycznych, temperamentu i świadomości na taśmę”.
Jak pisze Piotr Krajewski,
„Artysta pozostaje sam na sam z kamerą i poprzez nią związany z przestrzenią śledzi charakter energii pozostawianej przez człowieka i równocześnie jej ślady utrwalone w zapisie kamerowym”.
Za najlepszy przykład posłużyć może film „Idę”, powstały w okresie działania Warsztatu Formy Filmowej (1973), rejestrujący wspinaczkę artysty po schodach wieży spadochronowej. Na jednoujęciowym filmie, coraz bardziej zmęczony, odlicza stopnie – od jednego do dwustu. Od 1975 roku Robakowski realizował też serię prac pod wspólną nazwą „Kąty energetyczne”, które – jak mówi artysta
„są wyrazem fascynacji problemem istnienia ‚Kątów’ jako swego rodzaju geometrii intuicyjnej. (…) Zastanawiam się, na ile ‚geometria’ mająca przecież jedynie w swej intencji cele praktyczne może funkcjonować w sztuce? Aby ten problem stał się istotny postanowiłem powołać ‚Kąty’ jako energetyczny znak kulturowy w formie osobistego fetyszu”.
Sztuka to energia
Pola energetyczne w sztuce Robakowskiego realizują się również na inne sposoby. W latach osiemdziesiątych powstały filmy na bazie nagrań z koncertów rockowych, zwłaszcza ulubionego zespołu artysty – Moskwy. Z kolei w 1989 roku w filmie „Moje Videomasochizmy” Robakowski naigrywał się z dokonujących samookaleczeń performerów: podczas dokamerowego performansu artysta manipulował różnymi narzędziami przy swej twarzy, zadając sobie rodzaj tortury. Podobnie w 1996 roku w studiu telewizyjnym przeprowadził transmitowane na żywo działanie, podczas którego podłączony był do prądu i prosił widzów o zwiększanie napięcia („Jestem elektryczny”). Ostatnio zaś, w 2008 roku jako „Manifest energetyczny” do przestrzeni łódzkiej Galerii Atlas Sztuki artysta wprowadził ogrom wodospadu Niagara.
„Ma to być z założenia sytuacja o charakterze laboratoryjnym, sztucznym, ale przychylna dla tego człowieka, który w niej zechce przebywać. Jego błogostan kontemplacyjny, mimo potężnej audiowizualnej energii – ma zagwarantować figura stylistyczna, którą nazywam monotonią” – mówił w wywiadzie udzielonym przed otwarciem wystawy.
Na początku lat osiemdziesiątych Robakowski wprowadził inny termin tłumaczący jego twórczość – „kino własne”, czyli oparte na obserwacji najbliższego otoczenia oraz „autoobserwacji”.
„Filmujmy więc wszystko – pisał w 1981 roku – a okaże się, że filmujemy zawsze samych siebie. Taki sfilmowany filmujący człowiek żyje dopiero w pełni na ekranie i ma podobną do ciebie posturę, ale inny charakter i osobowość. To niezmiernie interesujące, że przez ekran można polemizować samemu z sobą. Filmuj więc i bacznie przyglądaj się krytycznie z całą świadomością, że ty z ekranu jesteś wspanialszy niż w naturze, ponieważ masz większe możliwości w zapamiętywaniu czasu minionego. Wreszcie weź i to pod uwagę, że twoja pamięć staje się często pamięcią oglądającego te filmy.”
W czasie, gdy Robakowski pisał te słowa, powstawał już materiał do filmu „Z mojego okna” (1978-1999), zmontowany z wieloletnich kamerowych obserwacji podwórka przy bloku artysty na tzw. Łódzkim Manhattanie, rejestrując mieszkańców oraz zmiany zachodzące na placu na przestrzeni lat. Film kończy obraz budowy hotelu, który ma przesłonić widok. Przejmujące wideo „O palcach” (1982) to z kolei rodzaj biografii autora, opowiedzianej dla każdego palca z osobna (z charakterystycznym dla wielu prac Robakowskiego usamodzielnieniem roli narratora – monologiem wypowiadanym w tle), a zarazem „dokument autoobserwacji”, ujawniający to co prywatne i subiektywne. Patricia Grzonka zauważa jednak, że biorąc pod uwagę kontekst historyczny powstania filmu oraz ówczesną sytuację prywatną artysty (usunięcie ze szkoły filmowej, w której wykładał), „O palcach”
„może być odczytany jako metafora ówczesnej sytuacji politycznej, jako manifest wycofania w czasie wykluczenia artysty z życia publicznego”.
Podobny, prywatny charakter miał „Mój teatr” (1985), odgrywany przed kamerą przez ręce i palce artysty, również z monologiem wypowiadanym z offu. W tym też czasie Robakowski tworzył też filmy (nazywane przez siebie „re-reportażami z telewizora”) z wyraźnym odniesieniem do sytuacji społeczno-politycznej – „Pogrzeb Breżniewa” (1982) czy „Sztuka to potęga!” (1984), zestawiający obraz defilady armii radzieckiej z muzyką grupy Laibach. Także w późniejszych filmach Robakowski sięgał do historii bardzo prywatnych czy wręcz intymnych, jak w „Dotknięciu Józefa” (1989), w który opowiada o trzech zetknięciach artysty z homoseksualizmem na różnych etapach życia, dla których wizualne tło stanowią obrazy gejowskiej pary, którą poznał w Montrealu. W 2004 roku Robakowski nakręcił zaś fikcyjną rozmowę telefoniczną ze swoją matką, której składa życzenia urodzinowe („Rozmowa z matką”).
Kolekcjoner
Józef Robakowski jest również kolekcjonerem sztuki współczesnej. Jego prywatny zbiór wystawiono na jednej z wystaw z cyklu „Uśpiony kapitał” w Oranżerii Muzeum Pałacu w Wilanowie i w Fundacji Profile (2013).
Wystawa „Sztuka wymiany. Kolekcja Józefa Robakowskiego” obejmowała bogate zbiory malarstwa, rzeźby, obiektów, fotografii, filmów i realizacji wideo. Częścią ekspozycji był wczesny zbiór sztuki okresu międzywojennego, przykłady awangardowych tradycji, w których Robakowski odnajdywał odniesienia dla własnej praktyki artystycznej i swoich fascynacji zarówno logicznym konstruktywizmem, jak absurdalnym dadaizmem. Wśród artystów biorących udział w wystawie znaleźli się m.in.: Marina Abramovic i Ulay, Jerzy Bereś, Stanisław Dróżdż, Natalia LL, Jerzy Lewczyński, Sol Le Witt, Laszlo Moholy-Nagy, Orlan, Nam June Paik, Aleksander Rodczenko, Jadwiga Sawicka, Henryk Stażewski, Zbigniew Warpechowski oraz Stanisław Ignacy Witkiewicz.
Historia kolekcji Józefa Robakowskiego sięga lat 60. i pierwszych muzealniczych studiów, z których wyniósł impuls archiwalny. Rozrastający się w kolejnych dekadach zbiór dotyczył sztuki współczesnej, zwłaszcza konceptualnych i filmowych eksperymentów. Multimedialna kolekcja to w przeważającej mierze efekt wymiany z innymi artystami, zapis kontaktów z międzynarodowym środowiskiem twórców reprezentujących różne neoawangardowe tendencje.
W 1978 Robakowski wspólnie z Małgorzatą Potocką założył w prywatnym mieszkaniu Galerię Wymiany, która stała się jednym z kluczowych miejsc artystycznej alternatywy. W tej galerii-archiwum z kolekcją sztuki, wideoteką, zbiorami różnych publikacji, unikatowych druków i wideo dokumentacji znajduje się jeszcze do niedawna jedyne w Polsce archiwum sztuki wideo i filmu eksperymentalnego.
Działania dokamerowe i muzyka punkowa
W 2015 roku w warszawskim lokalu_30 odbyła się solowa wystawa artysty „Szpula energetyczna”, na której Robakowski prezentuje niepokazywane wcześniej działania dokamerowe oraz materiały, które powstały w wyniku fascynacji i przyjaźni artysty z łódzkimi panczurami. Są to autorskie klipy wykonane dla legendarnego zespołu Moskwa w latach 80., koncert do kamery „Kapela MOSKWA i moje oko…” zarejestrowany w 1985 w Łódzkim kinie Cytryna oraz zdjęcia, które Robakowski robił podczas spotkań z Gumolą (liderem Moskwy) i jego kolegami.
Charakterystyczne dla Józefa Robakowskiego filmy jednoujęciowe pojawiły się w jego twórczości w latach 80. To pozbawione cięć montażowych, zrównujące czas nagrania z czasem projekcji dokamerowe performanse. Artysta rejestruje swoje ograniczone do nieruchomego kadru działanie, występując przed ustawioną na statywie kamerą, narzędziem obiektywnego zapisu.
Cała inwencja leży po stronie Robakowskiego, traktującego kadr jako przestrzeń swojej artystycznej wypowiedzi, ale też wolności, tak jak w filmie „Mój teatr” z 1985 roku, w którym mówi: „Ledwo wyjdę z mojego teatru na ulicę, każą mi robić: baczność-spocznij, baczność-spocznij, baczność-spocznij!” Ciasny filmowy kadr to również miejsce intymnej narracji („Okulary”, 1992) lub zwierzeń, które Robakowski pozostawia swojej powierniczce – kamerze. Dzieje się tak w filmie „Piegi” z 2014 roku, w którym wyznaje:
„Jest rok 1949, mieszkam w małym mieście Tuchola. Mam bardzo poważny problem. W klasie się śmieją się z mnie, że mam piegi. Dużo piegów. Piegowaty Józio.”
Robakowski dodaje, że nagrania te są równie często zapisem jego aktualnego stanu ducha, jak np. „Dwie pieśni nastrojów” (1990) czy najnowszy zapis radykalnego wiersza samego artysty „Mordę skuję” (2015). Większość z tych krótkich filmów, mimo osobistego charakteru, jest naznaczona typowym dla Robakowskiego poczuciem humoru oraz dadaistyczną kpiną z samego siebie lub z sytuacji. „Taniec z Lajnkonikiem” z 1992 roku, z muzyką Marka Chłoniewskiego i Krzysztofa Knittla, to po prostu zainspirowany wizytą muzyków zapis „tańca” butelki wódki z Lajkonikiem, wykonywanego w takt ich utworu.
Autor: Karol Sienkiewicz, czerwiec 2008; aktualizacja: AS, październik 2015
Wybrane wystawy indywidualne:
1987 – „Fetysze” – Galeria BWA, Lublin;
1993 – „Vital – video” – Muzeum Narodowe w Poznaniu;
1994 – „Przestrzeń energii kinetycznej” – Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa;
1999 – „Kąty energetyczne” – Hotel de Ville, Strasbourg; „Kąty energetyczne” – Galeria R, Poznań;
2000 – „Termogramy” – Galeria FF, Łódź; „Personal Cinema” – Neues Museum Weserburg, Bremen; „From my Window” – Frankfurterkunstverein, Frankfurt;
2001 – „Obrazy retoryczne” – Wozownia, Toruń;
2002 – „Niebo czasu domyślnego” – Mała Galeria, Warszawa; „Robakowski / Cahen” – Galeria Sztuki Zachęta, Warszawa; „Obrazy energetyczne” – Galeria Promocyjna, Warszawa;
2003 – „Obrazy organiczne 1958-2003” – Galeria Sektor I, Katowice; Galeria 86, Łódź; „Energetische Ecken” – Museum Modern Art – Hünfeld; „Niebo czasu domyślnego” – Galeria Entropia, Wrocław;
2004 – „Sfilmować energię” – Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa; „Obrazy energetyczne” – Otwarta Pracownia, Kraków;
2005 – „Telekiner and polish found Footage” – TTT Gallery, Londyn; „Dalla mia finestra…” – Istituto Polacco di Roma, Rzym; „Kąty energetyczne” – Galeria Grodzka, Lublin;
2006 – „Józef Robakowski” – Galeria Manhattan, Łódź; „Zwykli Niemcy” – lokal_30, Warszawa;
2007 – „Miraże Józefa R.” – Muzeum Sztuki, Łódź; „Józef Robakowski” – Galerie Magazin, Berlin;
2008 – „Manifest energetyczny” – Atlas Sztuki, Łódź;
2009 – „My Very Own Cinema”, Ikon Gallery, Birmingham; „Achtung: Licht!”, Polnisches Institut, Berlin; „Video by Józef Robakowski – Kunst ist Macht!”, Brotfabrik-Kino, Berlin;
2010 – „Attention: Light!”, lokal_30, Londyn;
2011 – „ROBAKOWSKI”, Gallery Ludlow 38, Nowy Jork; „OBRAZY PRYNCYPIALNE”, Galeria Olimpus, Łódź;
2012 – „Józef Robakowski”, Galeria Arsenał, Białystok; „The Handshake”, ZKM Center for Art and Media, Karlsruhe; autorska wystawa dokumentacyjna „Kultura Zrzuty”, Festiwal Sztuka i Dokumentacja, Galeria Wymiany, Łódź; „Front Wschodni” (wystawa autorska), Festiwal Czterech Kultur „Generacje”, Galeria Atlas Sztuki, Łódź;
2015 – „Szpula energetyczna”, lokal_30, Warszawa.
Najważniejsze wystawy zbiorowe:
1972 – „Atelier 72” – Demarco Gallery, Edynburg; Searching Photographers – Fotokina, Kolonia;
1973 – Biennale Sztuki, Sao Paulo; „Akcja warsztat” – Muzeum Sztuki, Łódź; „Kinolaboratorium” – Galeria EL, Elbląg;
1974 – „Actual Art in east Europe’ – ICC, Antwerpia; „Photography as Art – Art as Photography” – Fotoforum, Kassel;
1975 – „Aspekty Polskiej Sztuki Współczesnej” – Galeria Współczesna, Warszawa; „Film” – Galeria Współczesna, Warszawa;
1976 – „Video – Film – Photo – Text” – De Appel Gallery, Amsterdam; „Oferta” – Galeria Labirynt, Lublin;
1977 – „Documenta 6” – Kassel; „Film als Film” – Kunstverein, Kolonia; „Oferta II” – Galeria Labirynt, Lublin;
1979 – „Works and Words” – De Appel Gallery, Amsterdam; „Film as Film” – Hayward Gallery, Londyn
1980 – „Foto medium Art” – Aai Gallery, Tokio;
1981 – „De Pologne” – Raffinerie du Plan K, Bruksela; „Konstrukcja w procesie” – Łódź; „Polska Sztuka lat 70-tych” – Galeria BWA, Sopot;
1982 – „Biennale of Sydney” – New South Wales Institute of Technology, Sydney;
1983 – „Kunst mit Photographie” – Nationalgalerie, Berlin; „Presence Polonaises” – Centre Pompidou, Paryż;
1985 – „Polish Avant-garde” – Culturel Centre – Brechen;
1987 – „Private Photography” – Massachusetts Institute of Technology, Cambridge, USA;
1988 – „International Festival of Video and electronic Art” – Locarno;
1990 – „Videonale 4” – Kunstverein, Bonn;
1991 – „Sztuka osobna” – Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa;
1992 – „Deutscher Videokunst Preis ’92” – ZKM, Karlsruhe; „Łódzki Ruch Neoawangardy” – Pałac Grohmana, Łódź; „Deutscher Videokunst Preis’92” – ZKM, Karlsruhe;
1993 – „Polnische Avantgarde 1930-1990” – Neuer Berliner Kunstverein, Berlin;
1994 – „Der Riss im Raum” – Martin-Gropius-Bau, Berlin; Galeria Zachęta, Warszawa; „Europa, Europa” – Kunst und Ausstellungshalle, Bonn; „VIP – sztuka Video w Polsce” – Muzeum Sztuki, Łódź; Muzeum Narodowe, Poznań;
1995 – „Lab 5 international Film, Video and Computer Art exhibition” – Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa; „Sztuka mediacji energetycznych” – Galeria BWA, Katowice;
1996 – „Horizons. 14 Polish contemporary Artists” – Sonje Museum of Contemporary Art (Korea Południowa), Kwangju Museum of Contemporary Art, Chosun Illbo Gallery (1997); „The Butterfly Effect” – Mucsarnok Gallery, Budapeszt;
1997 – „Polish Art. 1945-1996” – Mucsarnok Gallery, Budapeszt; „Najnowsza fotografia polska” – Ernst Museum, Budapeszt;
1998 – „Galeria Wymiany Józefa Robakowskiego” – Muzeum Sztuki w Łodzi; „Body and the East” – Museum of Modern Art, Lublana; „The Bridge” – Art Centre, Melbourne; „Personal Touch” – Art in General, Nowy Jork; „The Lodz Film School of Poland: 50 years” – Museum of Modern Art, Nowy Jork; „Avant-garde Films and Videos from Central Europe” – The LUX Centre, Londyn;
1999 – „Global Conceptualism: Points of Origin” – Queens Museum of Art, Nowy Jork, „Zero – 61” – Muzeum Okręgowe im Leona Wyczółkowskiego, Bydgoszcz; „Uchwyt” – Muzeum Sztuki, Łódź; „Translocation” – Generali Foundation, Wiedeń;
2000 – „Negocjatorzy Sztuki – wobec rzeczywistości” – Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia, Gdańsk; „Warsztat formy filowej” – Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa; „Collection 2000+” – Museum of Modern Art, Lublana; „Samizdat” – Akademie der Kunste, Berlin; „Konstrukcja w procesie (VIII Edycja)” – Muzeum Okręgowe, Bydgoszcz;
2001 – „5th Graz Biennial on Media and Architecture” – Graz; „Videonale” – Kunstverein, Bonn; „Neue Welt” – Frankfurterkunstverein, Frankfurt; „Selbstbildnisses” – Neues Museum Weserburg, Bremen;
2002 – „Autonomiczny Ruch Konceptualny w Polsce” – BWA, Lublin; 15th Stuttgart Filmwinter – Festival for Expanded Media, Stuttgart; „Wokół dekady” – Muzeum Sztuki, Łódź; „Changing places” – Index, Sztokholm; „Samizdat II” – National Museum, Praga; „Atelier Mondriana i minimal Art” – Muzeum Sztuki, Łódź; „Vom Monument zum Merkt” – Kunsthalle, Wiedeń; „Person / Zeit / Raum” – Museum Modern Kunst, Salzburg;
2003 – „Pies w sztuce polskiej” – Galeria Arsenał, Białystok; „A short History of Polish Avant-garde and experimental Film” – MOMA, Nowy Jork; „Obiekty Mentalne” – Studio Mozer, Łódź;
2004 – „Memoires du temps de l’immaturite” – Passage de Retz, Paryż; „Od represji do promocji” – Miejska Galeria Sztuki, Poznań; „Entuzjaści” – Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa; „Multimedialna Kolekcja Wymiany” – Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko; „Collected Views from East or West” – Generali Foundation, Wiedeń; Warszawa – Moskwa 1900-2000 – Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa; Video Zone 2 – Center for Contemporary Art, Tel Awiw;
2005 – Art… is never Wrong – Neues Museum Weserburg, Bremen; „Ukryty skarb” – Hotel Novotel, Warszawa; „Egocentryczne, niemoralne, przestarzałe” – Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa; „Two Asias, two Europes” – Duolun Museum of Modern Art, Szanghaj;
2006 – „Analogue: Pioneering Artists” – Tate Modern, Londyn; „The other City” – Trafo Gallery, Budapeszt; „W Polsce, czyli gdzie?” – Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa; „Tranzit” – Frankfurtern Kunstverein, Frankfurt nad Menem; „1, 2, 3… Awangarda” – Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa; „Kolekcja Bunkra Sztuki” – Bunkier Sztuki, Kraków;
2007 – „Szkic 2: Siła formalizmu” – Muzeum Sztuki, Łódź; „Persistence of Memory. Picture this” – Bristol; „Porządki urojone” – Muzeum Sztuki, Łódź; „Muzeum Gry” – Muzeum Sztuki Współczesnej – Muzeum Narodowe, Szczecin; The second Moscow Biennale of contemporary Art – Moskwa; XII Międzynarodowe Biennale Sztuki Mediów „Wro” – Wrocław; „Betonowe dziedzictwo” – Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa; „Asteizm w Polsce” – Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa.
